“โรคนิ่วในแมว” คืออะไร?

โรคนิ่วในแมวเกิดจากการสะสมของแร่ธาตุบางชนิดที่เกินความจำเป็น โดยแบ่งออกได้เป็นหลายประเภท 

“นิ่ว” คือ ก้อนแร่ธาตุที่มีอยู่เกินความจำเป็นและถูกสะสมไว้ในกระเพาะปัสสาวะหรือระบบทางเดินปัสสาวะ ซึ่งเป็นโรคที่สามารถพบได้ทั้งในมนุษย์ทาสอย่างเรา รวมถึงสัตว์เลี้ยงอย่างแมวด้วย

แมวป่วยเป็นนิ่วล้วนมีปัจจัยเสี่ยงที่ไม่ต่างจากมนุษย์อย่างเรามากนัก ซึ่งสาเหตุสำคัญมากอยู่ที่อาหารที่น้องได้รับต่อวันที่มากเกินไป รวมถึงการไม่ค่อยกินน้ำและไม่ค่อยเคลื่อนไหวด้วย โดยมากนิ่วที่พบในแมวคือนิ่วในกลุ่มสตรูไวท์ (Magnesium ammonium phosphate หรือ MAP) และกลุ่มแคลเซียมออกซาเลท (Calcium oxalate หรือ CaOx)

• นิ่วสตรูไวท์ หรือ MAP

เป็นนิ่วที่เกิดจากการจับตัวกันของแร่ธาตุในกลุ่มแมกนีเซียม แอมโมเนีย และฟอสเฟตในสภาวะที่ปัสสาวะมีความเป็นด่างสูง มักพบได้มากกับแมวที่มีปัญหาติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ ซึ่งการรักษาโรคนี้ต้องใช้ยาปฏิชีวนะรักษาควรคู่ไปกับการดูแลเรื่องของโภชนาการอาหารแมว ทำให้แมวป่วยเป็นนิ่วค่อยๆ ดีขึ้นเพราะการสลายตัวของก้อนแร่ธาตุเหล่านั้น

• นิ่วแคลเซียมออกซาเลท หรือ CaOx

แร่ธาตุที่สร้างปัญหาให้กับนิ่วชนิดนี้นั้นคือธาตุอาหารที่ตรงตัวกับความหมายของชื่อเลย นั่นคือ แคลเซียม นอกจากนี้ยังมีในเรื่องของออกซาเลทที่เข้มข้นสูง ซึ่งอาหารก็ยังเป็นปัจจัยสำคัญที่จะช่วยให้ก้อนนิ่วสลายไปได้จากการควบคุมปริมาณแคลเซียมและออกซาเลท และที่สำคัญมากเลยคือการดูแลรักษาแมวป่วยเป็นนิ่วภายใต้คำแนะนำสัตวแพทย์ที่เชี่ยวชาญ

จะเห็นว่าอาหารเป็นสิ่งที่สามารถช่วยสลายนิ่วได้หากเราเลือกให้น้องแมวกินอย่างถูกต้อง แต่ถึงแบบนั้นอาหารก็ยังเป็นปัจจัยหลักที่ทำร้ายให้น้องแมวมีแร่ธาตุเหล่านั้นสะสมในร่างกายอยู่มากจนเกินไป เพราะแบบนั้นทาสแมวทั้งหลายควรใส่ใจเรื่องของฉลากข้างถุงอาหาร ความเหมาะสมของการให้ปริมาณอาหารรวมถึงมื้ออาหารของน้องด้วย

สาเหตุหลักที่ทำให้เกิดนิ่ว คือแร่ธาตุที่จับตัวเป็นก้อนนิ่วไปอุดตันทางเดินท่อปัสสาวะของน้องแมว ทำให้แมวฉี่ไม่ออกหรือฉี่เป็นเลือด โดยแต่ละสายพันธุ์ก็จะมีความเป็นกรด-ด่างของปัสสาวะที่แตกต่างกันไป นอกจากนี้ยังมีสาเหตุอื่นๆ ที่อาจทำให้เกิดนิ่วขึ้นได้อีกด้วย เช่น

อาการของโรคนิ่ว

– ซึม เบื่ออาหาร
– ปัสสาวะกะปริบกะปรอย
– เบ่งปัสสาวะนาน หรือไม่ออก
– มีอาการเกร็ง
– ร้องเจ็บปวดขณะปัสสาวะ
– ปัสสาวะปนเลือด สีข้น ขุ่น หรือมีกลิ่นฉุน

แนวทางการป้องกัน  

อาหาร

– เลือกอาหารที่เหมาะตามช่วงวัยและสายพันธุ์
*เพื่อปริมาณแร่ธาตุที่เหมาะสม ไม่มากเกินความต้องการของร่างกาย
– งดอาหารปรุงเอง อาหารคน
– ลดขนมให้อยู่ในปริมาณที่เหมาะสม

น้ำ 

แมวควรได้รับน้ำ 60 มล./กก. (หนัก 4 กก. น้ำ 240 มล.)
วิธีทำให้แมวกินน้ำเยอะขึ้น
– ให้อาหารเท่าเดิมแต่เพิ่มจำนวนมื้อ
– วางจุดกินน้ำไว้หลายๆ ที่
– ไม่วางน้ำใกล้ห้องน้ำแมวหรือกระบะทราย
– น้ำสะอาดอยู่เสมอ เปลี่ยนน้ำวันละครั้ง
– ทำความสะอาดชามน้ำเป็นประจำ

การขับถ่าย

– ทำความสะอาดกระบะ และที่รองปัสสาวะอยู่เสมอ เพื่อเพิ่มความอยากปัสสาวะ ลดปัสสาวะคั่งค้าง

หากพบสัญญาณโรคนิ่ว ให้พาไปหาสัตวแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยเพิ่มเพื่อหาชนิดของนิ่ว และแนวทางการรักษาที่ถูกต้อง